Een vlasboy in de Brusselse bubbel
Mijn recensie van het boek ‘Lobbyist van Zeeland’ door Milos Labovic verscheen in het Tijdschrift Zeeland van juni 2023. Labovic biedt ons lekker leesbare lobby-verhalen uit Zeeland die voor iedereen interessant zijn.
Eind 2021 vroeg Milos Labovic mij of ik het manuscript wilde lezen van zijn herinneringen aan zijn tijd als Brusselse lobbyist van de provincie Zeeland. Een paar jaar eerder was hij daar vertrokken. Hij wilde zijn ervaringen vastleggen als eerbetoon aan de provincie en zijn oude collega’s. Het waren memoires om in kleine Zeeuwse kring te verspreiden. Althans, dat was zijn bedoeling.
Toen ik het boek uit had, dacht ik: dit manuscript is veel leuker dan alleen een boek voor zijn intimi van zijn vorige baan. Dit boek bevat zo veel anekdotes en verhalen over hoe lobbyen écht werkt. Dit is interessant voor veel meer mensen. Waarom zou je het niet als een gewoon boek op de Nederlandse markt uitgeven?
Gelukkig heeft hij dat gedaan. Want ‘Lobbyist van Zeeland’ is een zeldzaam boek: openhartig, informatief en lekker leesbaar. Van binnenuit beschrijft het een stukje recente Zeeuwse geschiedenis waar je nooit over hoort. En omdat het vol staat met tips voor lobbyisten draagt het bij aan een realistisch beeld van het lobbyvak. Dat is hard nodig, omdat het vak nog altijd lijdt onder een schimmig imago.
De receptietijger
die van Zeeland ging houden
Uitgebreid beschrijft hij zijn inspanningen om de vlassector te behouden. De sector dreigde kopje onder te gaan door het wegvallen van Europese subsidies. Labovic stortte zich obsessief in het vlasdossier en raakte gefascineerd door het magische effect van de blauw kleurende vlasvelden. Samen met gedeputeerde Kees van Beveren en commissaris Karla Peijs slaagde hij erin de subsidie te behouden, ook al moest hij er per ongeluk nepnieuws voor de wereld insturen. Al met al was het een succesverhaal. Het leverde hem de eretitel Vlasboy op.
Geheel blanco was hij nog, toen Labovic, een boerenzoon uit Servië, de Abdij van Middelburg binnenstapte om te solliciteren als Zeeuwse lobbyist bij de Europese Unie. Eenmaal aangenomen, begon de vrolijke en charmante Milos vanuit zijn eenmanspost in het Brusselse centrum alles te lezen wat los en vast zat en hij bezocht alle recepties in Brussel, hetgeen hem al snel de reputatie van receptietijger opleverde. Na die inwerkperiode maakte ‘onze man in Brussel’ Zeeland bekend in de Brusselse bubbel. In zijn boek leidt hij ons rond in zijn lobbywereld en de onderwerpen waarover hij lobbyde: de uiensector, de muskusratten, de visserij, de vlassector, Thermphos.
Europarlementariërs belobbyen
voor twee tientjes
De memoires van Labovic zijn zo geloofwaardig, omdat hij nooit opschepperig wordt. Ook zijn blunders en mislukkingen meet hij breed uit. Zijn verwoede pogingen om de pulskorvisserij te beschermen liepen na een lange Brusselse lobby op niets uit. En gedetailleerd beschrijft hij de mislukte lobby voor het behoud van de Terneuzense fosforproducent Thermphos.
De ‘buutendieker’ Labovic is in negen jaar van het Zeeuwse land en van de Zeeuwen gaan houden. Onder het kopje ‘zuunigheid als sport’ beschrijft hij dat de Zeeuwse zuinigheid geen cliché of karikatuur is. Het bewijs daarvoor ligt in een ‘weinig-geld-maar-grote-impact moment’ in 2014: een werkbezoek van een groep leden van het Europees Parlement aan Zeeland, dat miljoenen uit Brussel krijgt voor de regionale ontwikkelingen.
Onder aanvoering van Europarlementariër Lambert van Nistelrooij kregen de Europarlementariërs op hun werkbezoek eerst inhoudelijke speeches van commissaris Han Polman en gedeputeerde Ben de Reu. Daarna deelde Labovic ansichtkaarten uit Zeeland uit. Het soort ansichtkaarten uit vervlogen tijden, de meest afgezaagde kaarten die hij kon vinden. En alsof hij nóg aan het nagenieten is, schrijft hij: ‘We vroegen de gasten een bericht op te schrijven voor een familielid of een ander dierbaar iemand en wij beloofden dan dat wij de ansichtkaarten zouden frankeren en op de post doen. Die dag gingen er twintig Zeeuwse ansichtkaarten naar ouders, opa’s, oma’s, familieleden en hartsvrienden door heel Europa. De Europarlementariërs vonden het een ontzettend sympathiek gebaar. Europarlementariërs belobbyen voor twee tientjes. Ik werd meer Zeeuw dan ik ooit van plan was geweest.’
Nog altijd is hij lyrisch over
de blauwe vlasvelden
Een jaar na zijn vertrek uit de provincie in 2017 gaat hij nog een keer terug naar zijn oude liefde. Op een zomerse zondag bezoekt hij met zijn vrouw en kinderen het bedrijf Van de Bilt zaden en vlas in Sluiskil. Het gezin Labovic krijgt een rondleiding door de vlasfabriek en bewondert de vlasvelden. Hij is er nog altijd lyrisch over. ‘Blauw. Overal waar je keek. Mijn kinderen aarzelden. Alsof ze iets gingen doen wat niet mocht. “Ga maar, het mag!” Ze zetten het op een rennen door de blauwe vlasvelden. Het vlas was in de meeste gevallen groter dan zijzelf.’
Boekgegevens: Milos Labovic: ‘Lobbyist van Zeeland‘. Met een voorwoord van Karla Peijs en een nawoord van Han Polman. Uitgeverij SWP Amsterdam. € 24,90.
In mijn podcast ‘De Lobbytafel’ praat ik met Milos Labovic: De Lobbytafel #2 Mislukkingen in de lobby. Met Milos Labovic van De Lobbytafel (anchor.fm)
